Eiercodes ontcijferd! Wat betekenen die cijfers en letters op je ei?

Je staat in de supermarkt voor het schap met eieren. De keuze lijkt eindeloos: biologische eieren, vrije-uitloop, scharreleieren, en dan ook nog keurmerken zoals het Beter Leven-keurmerk. Alles klinkt zo goed en verantwoord, maar wat zeggen al die termen nu echt over de kwaliteit van een ei? En misschien nog wel belangrijker: wat vertellen ze over het leven van de kippen? Het is makkelijk om je te laten verleiden door mooie verpakkingen met afbeeldingen van blije kippen in groene weides, maar de werkelijkheid kan anders zijn.

Het antwoord ligt in de kleine code die op elk ei gedrukt staat. Deze cijfers en letters zijn als het ware een ID-kaart van het ei, waarin alle belangrijke informatie verborgen zit. Wat betekenen die codes? Hoe kom je erachter wat de herkomst is? En hoe kun je aan de hand van deze informatie de beste keuze maken, zowel voor jezelf als voor de kippen? Laten we het ontrafelen, zodat jij met een gerust hart eieren kunt kiezen die écht passen bij jouw waarden.

Want uiteindelijk gaat het niet alleen om de kwaliteit van het ei of het welzijn van de kippen, maar ook om de impact op de natuur. De manier waarop de kippen gehouden worden en het voer dat ze krijgen, kan namelijk een enorm verschil maken voor het milieu. Dus kies bewust – niet alleen voor jezelf, maar ook voor de kippen en onze planeet.

Eieren kunnen op verschillende manieren geclassificeerd worden, afhankelijk van de leefomstandigheden van de kippen en de manier van productie:

1. Biologische eieren: Diervriendelijkste keuze, met biologische voeding en voldoende bewegingsruimte.

2. Vrije-uitloop eieren: Kippen kunnen ook buiten scharrelen.

3. Scharreleieren: Geen toegang tot buiten, maar wel voldoende ruimte in de stal.

4. Kooi-eieren: Minste leefruimte en vaak slechte leefomstandigheden voor de kippen.

Daarnaast zijn er ook andere aanduidingen, zoals:

Omega-3 eieren: Eieren van kippen die omega-3-rijk voer krijgen, wat de voedingswaarde van het ei verhoogt.

Eieren met het Beter Leven Keurmerk: Dit keurmerk beoordeelt de leefomstandigheden van de kippen. Hoe meer sterren, hoe diervriendelijker.

In Nederland zijn eieren voorzien van een code die ons veel informatie geeft over het ei en de herkomst ervan. Deze codes zijn belangrijk om inzicht te krijgen in de leefomstandigheden van de kippen en de kwaliteit van het ei. Laten we alles eens stap voor stap doornemen.

Wat zijn deze codes precies?

Op elk ei in Nederland staat een stempelcode gedrukt. Deze code bestaat uit drie onderdelen:

Het eerste cijfer: geeft aan wat voor soort huisvesting de kippen hebben.

De twee letters: verwijzen naar het land waar het ei vandaan komt (voor Nederland is dit ‘NL’).

Een reeks cijfers: identificeert het specifieke pluimveebedrijf.

Wat betekenen deze codes?

De belangrijkste informatie in de eicode is het eerste cijfer. Dit cijfer varieert van 0 tot 3 en geeft het soort huisvesting van de kippen aan:

0 = Biologisch
Kippen die biologische eieren leggen, leven in een ruime omgeving met vrije uitloop naar buiten, toegang tot een overdekte uitloopruimte en krijgen biologisch voer. Er zijn maximaal 6 kippen per m² in de stal.

1 = Vrije uitloop
Deze kippen kunnen vrij rondlopen in een stal en hebben toegang tot een uitloop in de open lucht. Er mogen maximaal 9 kippen per m² in de stal zijn.

2 = Scharrel
Kippen hebben iets minder ruimte dan bij vrije uitloop (maximaal 9 kippen per m²), maar ze komen niet buiten. Ze kunnen vrij rondlopen in de stal en hebben vaak een overdekte uitloopruimte.

3 = Kooi
Deze kippen zitten in kooien (de zogenaamde verrijkte kooien) en hebben de minste bewegingsvrijheid. Er zijn maximaal 16 tot 20 kippen per m². Dit is de minst diervriendelijke manier van huisvesting.

Niet alleen de huisvesting, maar ook het soort voer verschilt enorm per houderijvorm. Wat de kippen eten, heeft invloed op de kwaliteit van het ei en op de voedingsstoffen die jij binnenkrijgt. Hier is een overzicht van het voer dat kippen per houderijvorm krijgen:

• Biologische kippen (code 0)
  Deze kippen krijgen voer dat volledig biologisch is gecertificeerd. Dit betekent dat het geen kunstmatige pesticiden, GMO’s (genetisch gemodificeerde organismen) of kunstmest bevat. Het voer bestaat vooral uit biologische granen, zaden, peulvruchten en mineralen. Doordat biologische kippen buiten kunnen scharrelen, eten ze ook gras, zaden en insecten, wat de smaak en voedingswaarde van het ei kan beïnvloeden.

• Vrije-uitloopkippen (code 1)
  Deze kippen krijgen standaard kippenvoer, zonder dat dit biologisch hoeft te zijn. Het voer bestaat uit granen, soja, zaden en mineralen, maar kan kunstmatige toevoegingen zoals kleurstoffen bevatten. Doordat ze naar buiten kunnen, eten ze vaak ook extra insecten en planten, afhankelijk van wat ze buiten tegenkomen.

• Scharrelkippen (code 2)
  Het voer van scharrelkippen lijkt veel op dat van vrije-uitloopkippen, maar deze kippen hebben geen toegang tot buiten. Ze krijgen alleen het voer dat de boer verstrekt, zonder de mogelijkheid om buiten zelf extra voeding te vinden.

• Kooikippen (code 3)
  Deze kippen krijgen vaak goedkoop, industrieel geproduceerd mengvoer, aangevuld met synthetische vitamines en soms kleurstoffen om de dooier een aantrekkelijker uiterlijk te geven. Doordat ze in kooien zitten, krijgen ze geen natuurlijk voer zoals gras of insecten binnen.

Er zijn verschillende keurmerken die de leefomstandigheden van kippen en de kwaliteit van eieren aangeven. Elk keurmerk hanteert eigen normen op het gebied van dierenwelzijn, duurzaamheid en voedselveiligheid. Hieronder een overzicht van de belangrijkste:

Beter Leven Keurmerk

1 ster: Kippen hebben beperkte bewegingsruimte (9 per m²) en geen toegang tot buiten. Wel is er afleidingsmateriaal aanwezig om verveling te voorkomen.

2 sterren: Minder kippen per m² (7 per m²), meer ruimte en strobalen als afleiding. Deze kippen hebben ook toegang tot een overdekte uitloop.

3 sterren: Biologische leefomstandigheden met slechts 6 kippen per m² en toegang tot een ruime buitenuitloop. Dit zorgt voor meer bewegingsvrijheid en een natuurlijker gedrag.

EKO

Eieren met dit keurmerk komen van biologische kippen die buiten kunnen scharrelen en biologisch voer krijgen zonder chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest.

Demeter

Een stap verder dan EKO: naast biologische standaarden wordt ook aandacht besteed aan de harmonie met de natuur. Kippen krijgen veel ruimte, gevarieerd voer en er zijn strikte normen voor diergezondheid.

Europees Biologisch

Staat garant voor biologische productie: maximaal 6 kippen per m², verplichte buitenuitloop en biologisch voer. Dit keurmerk herken je aan het groene EU-biolabel.

KAT (Kontrollierte Alternative Tierhaltungsformen)

Veel gebruikt in Duitsland en België. Het keurmerk stelt strengere eisen aan dierenwelzijn dan standaard regelgeving en richt zich op welzijn, voedselveiligheid en transparantie.

Het aantal kippen per vierkante meter in een stal of buitenruimte heeft aanzienlijke invloed op verschillende aspecten van de productie, zoals uitstoot, gezondheid van de kippen, de impact op de natuur en de kwaliteit van de eieren. Hier zijn de belangrijkste effecten van kipdichtheid:

Uitstoot

Ammoniak: Bij hoge dichtheid stapelen mest en urine zich op, wat leidt tot verhoogde ammoniakconcentraties. Dit kan bodemverzuring en waterverontreiniging veroorzaken.

Broeikasgassen:Intensieve kippenhouderij verhoogt de productie van methaan en CO₂ door mest.

Fijnstof: Meer kippen betekent ook meer stofdeeltjes, wat schadelijk is voor de luchtkwaliteit.

Ziekten

Verspreiding: Virussen en bacteriën verspreiden zich sneller bij een hoge kipdichtheid.

Stress: Kippen in krappe ruimtes ervaren meer stress, wat hun immuunsysteem verzwakt en de kans op ziektes vergroot.

Antibioticagebruik: Intensieve systemen gebruiken vaak preventief antibiotica, wat kan leiden tot resistentie.

Bacteriën

Salmonella: In dichte stallen is de kans op besmetting door salmonella hoger.

E. coli: Hoe meer kippen per m², hoe groter de kans op E. coli in de stal.

Campylobacter: Dit kan ernstige voedselinfecties veroorzaken en verspreidt zich sneller in drukke omgevingen.

Natuur

Vervuiling: Ongecontroleerde mestafvoer kan leiden tot bodem- en watervervuiling door stikstof en fosfaat.

Biodiversiteit: Intensieve kippenhouderij kan de bodemkwaliteit verminderen, wat de biodiversiteit schaadt.

Grondgebruik: Intensieve systemen zijn vaak minder duurzaam, omdat ze de grond uitputten.

Kwaliteit van de Eieren

Voedingswaarde: Kippen die buiten kunnen scharrelen, hebben een gevarieerder dieet, wat de voedingswaarde van de eieren verhoogt.

Smaak en textuur: Vrije-uitloopeieren worden vaak als smaakvoller ervaren.

Voedselveiligheid: Dichte huisvesting verhoogt de kans op besmetting met bacteriën.

Schaalkwaliteit: Stress door hoge dichtheid leidt tot zwakkere eierschalen.

Gezondheid van de Kippen

Stress: Hoge kipdichtheid veroorzaakt stress, wat kan leiden tot agressief gedrag en ziekten.

Beperkt natuurlijk gedrag: Kippen kunnen niet scharrelen of stofbaden nemen, wat hun welzijn aantast.

Voetzoolproblemen: Beperkte ruimte leidt tot gezondheidsproblemen zoals voetzoolzweren.

Kortere levensduur: Kippen in intensieve systemen leven vaak korter door stress en ziekten.

Conclusie

Kippen met een lagere dichtheid, zoals in biologische en vrije-uitloop systemen, genieten van betere leefomstandigheden en produceren vaak gezondere eieren. Hoge kipdichtheid daarentegen leidt tot meer stress, hogere uitstoot en verhoogde risico's op ziektes. Bij het kopen van eieren is het dus belangrijk om te letten op het aantal kippen per m², voor zowel de dieren als de kwaliteit van de eieren en de impact op de natuur.

Om de beste keuze te maken bij het kopen van eieren, kun je letten op de volgende punten:

• Kies de juiste code: Bij voorkeur biologisch (code 0) of vrije uitloop (code 1) voor meer diervriendelijkheid.

• Kijk naar keurmerken: Het Beter Leven Keurmerk of het EU-biologisch logo geeft aan dat de eieren afkomstig zijn van kippen met goede leefomstandigheden.

• Controleer de houdbaarheidsdatum: Eieren zijn het beste binnen enkele weken na de legdatum.

• Let op de herkomst: Bij voorkeur lokale eieren kiezen (bijvoorbeeld met ‘NL’ in de code) om de ecologische voetafdruk te verkleinen.

• Bewaaradvies: Bewaar eieren in de koelkast om de versheid te behouden, maar gebruik ze op kamertemperatuur voor het beste resultaat bij koken of bakken.

De dichtheid van kippen in stallen en buitenruimtes heeft aanzienlijke gevolgen voor hun welzijn, de kwaliteit van de eieren en de impact op het milieu. Bij lagere kipdichtheid, zoals in biologische en vrije-uitloop systemen, profiteren zowel de kippen als de consumenten van betere leefomstandigheden en voedzamere eieren. Hoge kipdichtheid daarentegen verhoogt het risico op ziektes, stress en milieuschade. Daarom is het belangrijk om bij de aankoop van eieren aandacht te besteden aan het aantal kippen per vierkante meter voor een verantwoorde keuze.